OLiOC i AOS – jak przygotować instytucje do potrzeb osób niepełnosprawnych

Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej (OLiOC) DLA DPS – PRZYGOTOWANIE DO EWAKUACJI

Domy Pomocy Społecznej, jako instytucje opiekuńcze sprawujące bezpośrednią pieczę nad osobami starszymi, z niepełnosprawnościami i przewlekle chorymi, odgrywają kluczową rolę w systemie ochrony ludności. Przygotowanie DPS-ów do ewakuacji w sytuacjach kryzysowych staje się nie tylko ustawowym obowiązkiem, ale także realnym wyzwaniem organizacyjnym.

Przepisy regulujące zagadnienie:

Ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz. U. 2024 poz. 1907) w kompleksowy sposób uwzględnia osoby ze szczególnymi potrzebami w działaniach z zakresu ewakuacji i ochrony ludności, stanowiąc podstawę prawną do działań samorządów i instytucji organizacyjnych (w tym DPS-ów) w tym zakresie.

Zgodnie z § 17 ust. 3 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2025 r. w sprawie ewakuacji ludności oraz zabezpieczenia mienia (Dz.U. 2025 poz. 765) w pierwszej kolejności ewakuowane mają być osoby przebywające w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej. Oznacza to, że Domy Pomocy Społecznej muszą być realnie przygotowane na ewakuację – także w warunkach kryzysowych. 

W odpowiedzi na to wyzwanie powstał Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej (OLiOC) na lata 2025 – 2026 (M.P. 2025 poz. 541), w ramach którego jednostki samorządu terytorialnego – jako organy prowadzące DPS – mogą ubiegać się o środki finansowe na zakup specjalistycznego sprzętu do ewakuacji czy organizację szkoleń z tego zakresu. O szczegóły Programu należy zwrócić się do odpowiedniego organu prowadzącego DPS.

Jak się przygotować – wiedza, szkolenia praktyczne oraz sprzęt ratujący życie

EnSafe.One to polski producent sprzętu ewakuacyjnego (krzesła, materace, maty i prześcieradła ewakuacyjne). Firma powstała z inicjatywy dwóch byłych zawodowych strażaków, a jej misją – realizowaną od 2018 roku – jest wspieranie instytucji w całej Polsce w przygotowaniu się do bezpiecznej ewakuacji osób z niepełnosprawnością, leżących oraz niesamodzielnych. 

Jesteśmy organizatorem cyklu bezpłatnych szkoleń „Ewakuacja osób ze szczególnymi potrzebami – prawne aspekty oraz wybrany sprzęt ewakuacyjny”, które dostarczają DPS-om niezbędnej wiedzy teoretycznej w kluczowych obszarach ewakuacji. Placówkom zainteresowanym praktyką oferujemy bezpłatne spotkania na miejscu oraz szkolenie z użycia sprzętu do ewakuacji. Dodatkowo wspieramy DPS-y poprzez opracowanie opinii eksperckiej dotyczącej usytuowania sprzętu ewakuacyjnego w budynku. 

AOC – STANDARD DOSTĘPNOŚCI AMBULATORYJNEJ OPIEKI SPECJALISTYCZNEJ

Celem Standardu Dostępności Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej jest dostarczenie rozwiązań, które mają pomóc uczynić placówki AOS dostępnymi, przyjaznymi i otwartymi na potrzeby pacjentów ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami. Standard skierowany jest do kadry zarządzającej i personelu tych placówek.

Szczególne potrzeby pacjentów są związane z ich stanem zdrowia i zdolnością do
samodzielnego funkcjonowania w zakresie poruszania się, komunikacji oraz możliwości
poznawczych.
Standard określa obowiązkowe wymagania wynikające z ustawy Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r.
o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. 2019 poz. 1696),
oraz z ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych
i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz. U. 2019 r. poz. 848), które muszą spełniać także podmioty medyczne. Obowiązki te dotyczą podmiotów publicznych a dla pozostałych stanowią rekomendacje.
W zakresie przedmiotowo lub podmiotowo nieobjętym ww. ustawami, stosuje się wymagania zawarte w pozostałych obowiązujących przepisach. Oprócz tego Standard zawiera praktyczne wskazówki, dzięki którym placówki AOS, mogą lepiej przygotować się do obsługi pacjentów
ze szczególnymi potrzebami.
W Standardzie sformułowane są minimalne wymogi wsparcia oraz dobre praktyki, które
pomagają poprawić jakość usług medycznych i uczynić je bardziej dostępnymi dla wszystkich.
Standard jako model dostępnej placówki AOS pomaga zapewnić równy dostęp do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej dla pacjentów ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami. Wskazuje podmiotom medycznym w jaki sposób dostosować obiekty dla osób ze szczególnymi potrzebami i usuwać bariery, które mogą utrudniać korzystanie z usług
medycznych.

Dotyczy to ograniczeń:
fizycznych (np. brak podjazdów dla wózków),
komunikacyjnych (np. brak tłumacza języka migowego),
informacyjnych (np. niedostępne dokumenty).

Standard składa się z dwóch podstawowych części.
Pierwsza część to zebrane wymagania dotyczące dostępności dla wszystkich placówek medycznych sformułowane w odniesieniu do dostępności:
architektonicznej (np. dostosowanie budynków),
informacyjno-komunikacyjnej (np. dostępność materiałów informacyjnych),
cyfrowej (np. dostępność stron internetowych i aplikacji).
Wskazane w Standardzie warunki wynikają z minimalnych wymagań zawartych w przywołanych powyżej ustawach.

Informacje o programie Dostępność Plus

Program Dostępność Plus jest pierwszym programem w Polsce, który kompleksowo obejmuje tematykę dostępności. Jego celem jest zapewnienie swobodnego dostępu do dóbr, usług oraz możliwości udziału w życiu społecznym i publicznym osób o szczególnych potrzebach,
w tym osób z niepełnosprawnościami. Wśród obszarów objętych wsparciem jest także ochrona zdrowia, czyli między innymi przychodnie i szpitale, co jest warunkiem koniecznym
dla zapewnienia każdemu obywatelowi realizacji prawa do równego traktowania. Efektem
programu będą zmiany w wybranych placówkach polegające na ich dostosowaniu w zakresie architektonicznym, cyfrowym i informacyjno-komunikacyjnym.
Program jest skierowany do osób starszych i osób z niepełnosprawnościami (stałymi
i czasowymi). Oprócz strony rządowej są w niego zaangażowane samorządy terytorialne,
przedsiębiorcy, organizacje społeczne i obywatele. Źródłem finansowania są fundusze
europejskie, tzw. fundusze norweskie i EOG (Europejski Obszar Gospodarczy) oraz środki
z budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego i środki PFRON (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych).
Program został przyjęty Uchwałą nr 102/2018 Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2018 r.

Jak się przygotować – wiedza, szkolenia praktyczne oraz sprzęt ratujący życie

EnSafe.One to polski producent sprzętu ewakuacyjnego (krzesła, materace, maty i prześcieradła ewakuacyjne). Firma powstała z inicjatywy dwóch byłych zawodowych strażaków, a jej misją – realizowaną od 2018 roku – jest wspieranie instytucji w całej Polsce w przygotowaniu się do bezpiecznej ewakuacji osób z niepełnosprawnością, leżących oraz niesamodzielnych. 

Jesteśmy organizatorem cyklu bezpłatnych szkoleń. Placówkom zainteresowanym praktyką oferujemy bezpłatne spotkania na miejscu oraz szkolenie z użycia sprzętu do transportu i ewakuacji.  

Zadzwoń i zamów opinię ekspercką:

Zapisz się na bezpłatne szkolenie, umów darmowy pokaz w swojej placówce oraz zamów opinię ekspercką – gabriela.bochenek@ensafe.one