Woda w przyrodzie, życiu i zdrowiu seniora
Posłuchaj Eksperta
Opublikowano: 05.09.2021
- Znaczenie wody w życiu i zdrowiu seniora - nagranie prezentacji
- Woda = Zdrowie i życie
- Historia Wody
- Rozwój uzdrowisk i hydroterapii w Europie
- Właściwości fizyczne wody
- Geologiczny podział wód
- Biologiczne działanie wody
- Bilans wody
- Nawodnienie bez wody
- Picie wody butelkowanej - czy szkodzi?
- Przechowywanie wody - jak długo trzymać otwartą butelkę wody?
- Woda w życiu i zdrowiu seniora
- Czy nadmiar wody jest szkodliwy dla seniora?
Podczas konferencji Senior-Care w czerwcu 2021 roku mieliśmy okazję wysłuchać prezentacji ekspertów na temat zagadnień związanych z szeroko pojętą opieką senioralną. Wszystkie prezentacje były relacjonowane na żywo, a nagrania tych relacji postanowiliśmy sukcesywnie udostępniać Państwu na blogu KRDO.pl
Pierwszym ekspertem była prof. dr hab. n. med. Irena Ponikowska, Kierownik Balneokliniki St. George w Ciechocinku, która zapoznała nas z tematyką dotyczącą – znaczenia wody w życiu każdego z nas. Zachęcamy do obejrzenia tego wystąpienia, a pod nagraniem umieściliśmy najważniejsze informacje zawarte w tej prezentacji – w formie konspektu oraz notatek.
*Poniższy konspekt został stworzony w oparciu o prezentację multimedialną prelegenta I stanowi wycinek całej prezentacji (około 10-20%).Jej pełna wersja dostępna jest wyłącznie dla członków zrzeszonych w Krajowej Izbie Domów Opieki (KIDO). Zapraszamy do lektury tego oraz innych artykułów na blogu Krajowego Rejestru Domów Opieki.
Znaczenie wody w życiu i zdrowiu seniora – nagranie prezentacji
Najważniejsze informacje w formie konspektu z prezentacji Pani Profesor Ireny Ponikowskiej:
Woda = Zdrowie i życie
WODA OD POCZĘCIA – DO ŚMIERCI
- Urodzenie w wodzie
- Życie dzięki wodzie
- Śmierć przez wodę
- Wody płodowe
- Podstawowy składnik organizmu, udział we wszystkich procesach biologicznych
- Przewodnienie. Powodzie, utonięcia
Woda w obrzędach religijnych:
- Liturgia święcenia wody w Wielką Sobotę
- Woda święcona
- Chrzest wodą
- Święta woda z Lourd, święte źródełka
- Śmingus-Dyngus
Przysłowia wodne:
- Burza w szklance wody
- Ktoś jest z czystej wody (doskonały)
- Dziesiąta woda po kisielu
- Krew nie woda
- Łowienie ryb w mętnej wodzie
- W gorącej wodzie kąpany
Historia Wody
- Wody mineralne stosowane były od tysięcy lat, stąd rozwinęła się balneoterapia
- Hydroterapia i balneoterapia były najważniejszymi metodami leczniczymi w tym czasie
- Wodolecznictwo rozwinęli Grecy i Rzymianie
- O zaletach wody pisali: Hipokrates, Arystoteles, Sokrates czy Seneka.
Rozwój uzdrowisk i hydroterapii w Europie
- Klasyfikacja wód mineralnych, badania chemiczne, ustalanie wskazań od XV wieku
- W Polsce większość uzdrowisk powstała w XVIII-XX wieku
- Pierwszym dziełem medycznym napisanym w języku polskim było dzieło o wodzie „Cieplice” Wojciecha Oczki
- Jednym z najsłynniejszych hydroterapeutów, którego metody funkcjonują do dzisiaj jest Sebastian Kneipp
- W Polsce Zniniewicz wprowadził własną, oryginalną metodę hydroterapii
Właściwości fizyczne wody
- Duża pojemność cieplna (5x większa niż powietrze)
- Małe przewodnictwo (25x mniejsze niż powietrze)
- Wywieranie ciśnienia hydrostatycznego i hydrodynamicznego
- Stawianie oporu
- Przewodnictwo elektryczne (woda destylowana nie przewodzi)
- Zdolność do rozpuszczania związków chemicznych
- Wywoływanie efektów immersji wodnej w organiźmie
Woda w przyrodzie
Występuje w formie gazowej, wodnej i stałej, stanowi hydrosferę Ziemi, która obejmuje:
- Oceany, morza, jeziora, rzeki, bagna, pokrywy śnieżne, lodowce, wody podziemne,
- Para wodna w atmosferze
- 97,3% wod w przyrodzie to wody słone, najwięcej soli zawierają wody mineralne podziemne i woda morska
- Woda atmosferyczna
- Woda powierzchowna
- Woda podziemna
Termy
- Ogrzewanie wody podziemnej odbywa się dwoma drogami
- Pierwsza droga: Regiony niewulkaniczne, ciepło pochodzi z ziemi i gorących skał. Im głębiej, tym woda jest cieplejsza
- Druga droga: W rejonach wulkanicznych woda ogrzewana jest przez magnę do bardzo wysokich temperatur
- Gejzery tworzą się, gdy wewnątrz wysoka temperatura wody przez szczeliny wydobywa się pod ciśnieniem w formie pary
Geologiczny podział wód
- Woda konsumpcyjna (spożywcza) służy do picia, przygotwywania potraw, pochodzi zwykle z rzeg, jezior, morza lub spod ziemi. Musi być uzdatniana.
- Woda źródlana – naturalna, podziemna o małej mineralizacji, nie jest uzdatniana
- Woda mineralna – czysta, podziemna o specyficznych właściwościach, stosowana do terapii,
- Woda stołowa – naturalna, podziemna, modyfikowana
Uwaga! Woda destylowana nie jest przydatna do spożycia, powoduje odwrotną osmozę (reverse osmosis)
Biologiczne działanie wody
- Transport składników odżywczych, rozpuszczenie i wchłanianie substancji odżywczych
- Udział w procesach metabolicznych
- Regulacja bilansu energetycznego,
- Detoksykacja organizmu – usuwanie produktów przemiany materii
- Regulacja temperatury ciała
- Regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej
- Wspieranie leczenia farmakologicznego doustnego
- Wspomaganie procesu trawienia
- Rozpuszczanie substancji podanych doustnie
- Organizm ma zdolność do utrzymywania homeostazy wodnej
- Wodę dostarczamy do organizmu w formie wody, płynów i pożywienia
- Wydalanie wody odbywa się drogą moczu, poprzez oddychanie, parowanie skóry czy kał
Bilans wody
- Dostarczanie wody (2-3 litrów), gdzie 1000 – 1500 ml to wypijanie płynów, a 1000ml to płyny dostarczane w pokarmach
- Wydalanie wody (2-3 litrów), gdzie 1000 – 1500 ml z moczem, 250 – 400 ml przez skórę, 400ml przez płuca, 100 – 200ml z kałem
- Na utratę wody (dehydratacja) mają wpływ: aktywność fizyczna, ciepły klimat, stany gorączkowe, leki (diuretyki)
- Straty wody przez osoby siedzące wynoszą około 2 litry
Ile człowiek powinien pić wody dziennie?
Średnie zapotrzebowanie na wodę wynosi 1,5 – 2,5 litra wody dziennie. 1000 – 1500 ml w formie płynów, 500 – 1000 ml w formie jarzyn i owoców, a 250 – 350ml to woda metaboliczna.
Ogólnie powinniśmy pić w ciągu dnia 1,5 – 2 litrów wody. Założenie to 25 – 30 ml na kilogram masy ciała, a minimalna ilość wody dostarczanej do organizmu wynosi 1 litr.
Nawodnienie bez wody
- Jarzyny i owoce dostarczają dużo wody, powinny pokrywać 20% zapotrzebowania na wodę: zupy, jogurty, jarzyny, owoce
- Arbuz ma 95% wody (oraz Na, Ca, K, Mg)
- Ogórek ma 96% wody (K i inne elektrolity)
- Truskawki (witamina C i błonnik)
- Napój owocowy (zmiksowane owoce+woda+lód)
Przewodnienie u człowieka
Przewodnienie wodami hipotonicznymi prowadzi do bardzo niskiego stężenia Na w surowicy krwi – jest to tzw. zatrucie wodne. Nadmierna podaż wody hipotonicznej powoduje również intoksykację organizmu, gdyż nerki nie są w stanie przefiltrować wody i wydalić produktów przemiany materii.
Picie wody butelkowanej – czy szkodzi?
Należy dokładnie czytać etykiety na butelkach. Zwracamy uwagę na ogólną mineralizację: woda może być nisko, średnio lub wysoko-zmineralizowana, a także na rodzaj wody: mineralna, źródlana, stołowa lub lecznicza. Następnie zwróćmy uwagę na skład chemiczny: głównie zawartość jonów Ca, Mg, Na, J oraz innych.
Jeżeli chcemy uzupełnić Ca i Mg, to wybieramy wodę średniozmineralizowaną, zawierającą te jony, np. Muszynianka czy Piwniczanka
Czy można pić dużo wody wysokozmineralizowanej?
W celach zaspokojenia pragnienia nie należy pić wody wysokozmineralizowanej (powyżej 1500mg/l ), ponieważ składniki mineralne mogą się kumulować w organizmie i blokować wchłanianie innych elektrolitów. Woda ta dłużej się utrzymuje w przewodzie pokarmowym i wolniej się wchłania.
Przechowywanie wody – jak długo trzymać otwartą butelkę wody?
- Po otwarciu butelki przechowujemy w temperaturze pokojowej przez 12 godzin, wodę gazowaną do 1 – 2 dni w lodówce
- Pozostawienie wody w otwartej butelce w temperaturze pokojowej powoduje szybkie namnażanie się bakterii czy glonów
Woda w życiu i zdrowiu seniora
- Wraz z wiekiem zmniejsza się udział wody w organizmie, w wieku podeszłym może się zmniejszyć nawet do 50%
- U większości seniorów występuje przewlekłe niedowodnienie
- Wyniki badań wskazują, że seniorzy nieregularnie spożywają wodę i posiłki,
- Spożywają zbyt mało białka pełnowartościowego
- Zbyt małą ilość picia soków warzywnych i wody niegazowanej
- Nadmiar napojów słodkich, kawy i herbaty
- Małą aktywność fizyczną.
Odwodnienie u osób starszych – najbardziej wrażliwym na odwodnienie jest mózg, a odwodnienie u seniorów najczęściej ma charakter hipertoniczny. Objawy odwodnienia są bardzo częste i podobne jak u osób w innym wieku.
Przyczynami odwodnienia u osób starszych najczęściej są: utrata poczucia pragnienia, przez co seniorzy piją mniej, ograniczanie picia w związku z nietrzymaniem moczu, przyjmowanie wielu leków, w tym diuretyki (odwodnienie hipotoniczne), leki przeczyszczające – sprzyjają odwodnieniu oraz powodują zaburzenia równowagi gospodarki wodno-elektrolitowej czy biegunki.
Czy nadmiar wody jest szkodliwy dla seniora?
- Nadmierne spożywanie płynów o małej zawartości elektrolitów powoduje zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i uszkodzenie komórek
- Nadmiar wody nie jest korzystny u chorych z chorobami nerek czy nadciśnieniem
- Niekorzystne jest też podawanie dużej ilości płynów wysokozmineralizowanych, ich picie może prowadzić do odwodnienia
- Szkodliwe jest wypicie dużej ilości wody w krótkim czasie
Zamieszczone powyżej treści stanowią około 10-20 % całej prezentacji Pani Profesor Ireny Ponikowskiej. Pełna prezentacja zawierająca ponad 130 slajdów oraz szereg dalszych,ciekawych informacji – dostępna jest wyłącznie dla członków Krajowej Izby Domów Opieki KIDO. Placówki opiekuńcze I instytucje zainteresowane przystąpiniem do KIDO zapraszamy do kontaktu z sekretariatem Izby:izba@kido.org.pl , +48/608 545 545.
Zachęcamy także do obejrzenia materiału wideo na temat znaczenia wody, który został zamieszczony nad tekstem- w górnej części strony.Zapraszamy także do zapoznania się z pozostałymi artykułami na naszym blogu lub bezpośredniego kontaktu z nami.