Krajowa Izba Domów Opieki wsparciem dla DPS-ów

Wspieranie i otaczanie opieką seniorów, w możliwe najwszechstronniejszy i najbardziej profesjonalny sposób, to cele oraz swego rodzaju misja, które powinny przyświecać każdemu podmiotowi świadczącemu opiekę całodobową. Osiągnięcie tego ideału, w obliczu licznych trudności, z jakimi boryka się polski system opieki społecznej, nie jest łatwym zada- niem. Na drodze do jego wypełnienia warto szukać wspólnych rozwiązań, dzielić się doświadczeniem, a gdy trzeba – mówić donośniejszym głosem o tym, co wymaga zmiany. Pomóc może w tym np. przyłączenie się do Krajowej Izby Domów Opieki.

Jakub Cylc

Idea niesienia pomocy wydaje się być w naszym kraju już dość mocno ugruntowana. Można wymienić bez trudu liczne

inicjatywy w tym zakresie o zasięgu zarówno lokalnym, jak i krajowym. Zdecydowana większość tych działań jest adresowana do dzieci, osób chorujących przewlekle, z niepełnosprawnościami. Jednak do rzadkości należą programy przeznaczone dla osób starszych. Tendencję tę zresztą można łatwo zauważyć chociażby w działaniach podjętych na rzecz uchodźców z objętej wojną Ukrainy. Choć wsparcia udziela się szerokiemu gronu beneficjentów, to najskromniejsza pomoc trafia do seniorów, którzy przybywają do nas zza wschodniej granicy. Z tego też powodu każda, nawet najmniejsza inicjatywa mająca na celu poprawę jakości życia seniorów zasługuje na poparcie i zainteresowanie.

POWSTANIE KRAJOWEJ IZBY DOMÓW OPIEKI

Do takich inicjatyw niewątpliwie zaliczyć trzeba powstanie Krajowej Izby Domów Opieki (dalej: KIDO, Izba), która rozpoczęła działalność w styczniu 2020 r. Siedziba Izby znajduje się w Oleśnicy. Jej celem jest szeroko pojęte zintegrowanie środowiska instytucjonalnej opieki senioralnej. Organizacja stara się również pełnić funkcję reprezentanta oraz rzecznika placówek świadczących całodobową opiekę długoterminową w Polsce. Zakres oraz program jej działania obejmuje szerokie spektrum inicjatyw zmierzających do wypracowania konkretnych form pomocy – oczekiwanej i sygnalizowanej przez jej członków, partnerów strategicznych oraz sympatyków. Na chwilę obecną KIDO zrzesza 188 członków, 40 partnerów, 12 054 mieszkańców, 15 ekspertów i 11 delegatów.

DOSTĘP DO WIARYGODNYCH INFORMACJI

W każdej działalności niezwykle ważny jest dostęp do rzetelnych informacji z danej dziedziny. Nie inaczej rzecz ma się wśród tych, którzy prowadzą instytucje świadczące usługi opieki całodobowej. Naturalnie DPS-y prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego lub na ich zlecenie często są dość dobrze zaopatrzone w informacje o aktualnej sytuacji formalnoprawnej. Jednak podmioty prywatne są pod tym względem pozostawione same sobie. Z kolei co do informacji dotyczących, np. możliwości nabycia w korzystnych cenach artykułów niezbędnych do prowadzenia działalności, to jedni i drudzy zdani są na łut szczęścia, intuicję, doświadczenie lub radę kolegi po fachu.

KIDO, dostrzegając tę sytuację, postanowiła stworzyć pewnego rodzaju rezerwuar fachowej wiedzy, doświadczeń, których wymiana pozwala na szybkie i profesjonalne nabycie informacji. Korzystanie z tej wiedzy jest możliwe w czasie spotkań, które organizuje. Na ogół mają one formę konferencji o zasięgu lokalnym lub ogólnokrajowym. Jej program za każdym razem jest poświęcony różnym obszarom opieki senioralnej. Skupia specjalistów, ekspertów i praktyków. Ważnym i ciekawym elementem każdej konferencji są targi, w czasie których firmy mogą prezentować oferowane artykuły, przy czym KIDO dokłada starań, aby zaproszone przedsiębiorstwa były sprawdzone, rzetelne i godne zaufania.

KONTAKT Z EKSPERTAMI, REKOMENDACJE I PROJEKTY
Profesjonalne informacje można również nabyć przez osobisty lub telefoniczny kontakt z ekspertami, których KIDO zaprosiła do współpracy. Są to ludzie bardzo dobrze zorientowani w problematyce opieki nad osobami starszymi, gotowi do udzielenia fachowej porady. Wspomniane firmy mogą również uzyskać rekomendację Izby, co umożliwia łatwiejszy i sprawniejszy kontakt z ewentualnymi klientami. W sposób szczególny uwagę zwracają realizowane przez KIDO projekty, dość dokładnie opisane na stronie: www.kido.org.pl. Dzięki ich funkcjonowaniu możliwe jest nieodpłatne zaopatrzenie placówki świadczącej usługi opiekuńcze np. w profesjonalny sprzęt rehabilitacyjny (łóżko szpitalne, podnośnik itp.). Inny ciekawy projekt dotyczy możliwości zorganizowania wizyt lekarzy specjalistów w domach opieki. Na wspomnianej stronie można znaleźć dokładne opisy prowadzonych działań oraz informacje o innych bardzo interesujących możliwościach wsparcia.

GWARANCJA BEZPIECZEŃSTWA DLA MIESZKAŃCÓW I ICH RODZIN
KIDO spełnia jednak jeszcze jedną bardzo ważną funkcję. Jest bowiem źródłem informacji dla ludzi, którzy na skutek różnych okoliczności chcą skorzystać z usług placówki opiekuńczej. Okazuje się, że dość trudno jest znaleźć źródło rzetelnych informacji na temat dobrego domu opieki. Zazwyczaj ludzie w tej sytuacji są pozostawieni samym sobie. Najczęściej korzystają z internetu, w którym można znaleźć mnóstwo informacji, a każdy dom opieki przedstawia się w nim jako oaza spokoju i luksusu, co nie zawsze jest zgodne z prawdą, o czym później przekonują się sami mieszkańcy oraz ich bliscy i o czym czasem, gdy sprawy przybierają najbardziej dramatyczny obrót, słyszymy w mediach.

Umieszczenie osoby bliskiej w instytucji opiekuńczej zawsze jest doświadczeniem trudnym zarówno dla osoby, która ma zamieszkać w nowym miejscu, jak i dla jej rodziny i przyjaciół. Z całą pewnością rzetelna opinia na temat wybieranego domu może pomóc podjąć ostateczną decyzję, złagodzić stres oraz niepokój wynikające z tak trudnej decyzji.

KRAJOWY REJESTR DOMÓW OPIEKI

Mając na uwadze wspomniane problemy, KIDO wyszła z inicjatywą stworzenia Krajowego Rejestru Domów Opieki (KRDO). W praktyce jest to zupełnie bezpłatna wyszukiwarka, która umożliwia sprawdzenie, czy dana placówka to przede wszystkim placówka legalnie działająca. Nie jest przecież tajemnicą, że najwięcej nadużyć pojawia się domach opieki działających nielegalnie w szarej strefie. Są to obiekty, które działają często bez jakiegokolwiek nadzoru, nie spełniając nawet podstawowych standardów. KRDO pozwala zatem na tę podstawową, ale jakże ważną weryfikację. Niektóre domy posiadają również rekomendację KIDO. Warto zauważyć, że nabycie tej rekomendacji jest możliwe na wniosek domu i stanowi pewien sygnał, że to placówka godna zaufania. Jednak brak rekomendacji nie znaczy, że mamy do czynienia z nieprawidłowo działającą placówką. Znaczy jedynie tyle, że obiekt ten jest nieznany KIDO. Osoby zainteresowane znalezieniem dobrej placówki mogą również zwrócić się osobiście o poradę do przedstawicieli Izby, która ma możliwość przyjrzenia się każdemu domowi poprze delegatów działających na określonym terenie i na podstawie zebranych informacji o danej placówce może wyrazić opinię na jej temat.

PODSUMOWANIE

Warto podkreślić, że KIDO jest jeszcze młodym tworem. Można zatem spodziewać się, że wiele ciekawych inicjatyw ma dopiero w planach. Jednak dotychczasowe, konsekwentne przedsięwzięcia sprawiają, że przyciąga coraz więcej nowych ludzi. Jeśli utrzyma obrany kurs, może w przyszłości stać się liczącym się partnerem w realizacji trudnej, ale koniecznej polityki senioralnej.

ROZMOWA Z DR. ANDRZEJEM LEJCZAKIEM, PREZESEM KRAJOWEJ IZBY DOMÓW OPIEKI

Jakub Cylc: Jaka jest geneza powstania KIDO? Co skłoniło Pana do powołania do życia tego rodzaju podmiotu? Andrzej Lejczak: Miało na to wpływ kilka czynników i doświadczeń, m.in. doświadczenia zawodowe wynikające z osobistej wieloletniej współpracy z tego typu placówkami oraz współpracy poprzez Fundację Senior-Care. Miałem świadomość braku kompleksowej i rzetelnej reprezentacji całego środowiska związanego z szeroko pojmowaną opieką długoterminową, obserwowałem dynamiczny rozwój sektora usług opiekuńczych dla osób starszych, pomimo istnienia licznych deficytów i niespójności w obowiązujących przepisach związanych z pomocą społeczną i opieką zdrowotną. Jakie cele stara się realizować KIDO? Cele determinujące działalność Izby to integracja i reprezentacja środowiska instytucjonalnej opieki senioralnej w oparciu o wspólnie zdiagnozowane potrzeby oraz oczekiwania. Izba odgrywa rolę rzecznika komunikującego się głosem środowiska. Jest to połączone z misją, jaką stanowi pełnienie funkcji patrona instytucji działających w obszarze opieki senioralnej poprzez wskazywanie i udostępnianie niezbędnych narzędzi pracy zapewniających ochronę oraz bezpieczeństwo działalności w oparciu o istniejące przepisy prawne i sanitarne. Gdybym miał w skrócie wymienić najważniejsze obszary działalności, powiedziałbym, że KIDO: informuje, edukuje, doradza, szkoli, wspiera procesy legislacyjne, integruje środowisko, wdraża dobre praktyki, organizuje konferencje i kampanie społeczne, pełni funkcję rzecznika i patrona branży. Na co mogą liczyć domy opieki, jeśli przystąpią do KIDO? Korzyści jest naprawdę wiele. Przede wszystkim wsparcie merytoryczne poprzez szkolenia, warsztaty i konferencje, członkostwo w pierwszej i jedynej jak do tej pory organizacji reprezentującej placówki całodobowej opieki długoterminowej/domy seniora, dostęp do nowoczesnych technologii, produktów i usług dedykowanych tej branży na bazie współpracy z partnerami strategicznymi. Członkostwo w Izbie to też poczucie, że dzięki zjednoczeniu można interweniować w kwestiach nas dotyczących i mówić wzmocnionym, silniejszym głosem, zgodnie z hasłem przewodnim organizacji: „Razem możemy więcej!”. Dzięki integracji środowiska jesteśmy w stanie skuteczniej występować wobec organów administracyjnych oraz ustawodawczych. Ponadto nasi członkowie mają możliwość zawnioskowania o certyfikaty potwierdzające jakość oferowanych usług, a ich przystąpienie do KIDO jest łatwo widoczne m.in. dzięki logo Izby, które zamieszczają na swojej stronie internetowej i w materiałach promocyjno-reklamowych. Na jakie największe trudności napotykacie Państwo w swojej działalności? Na pewno zauważyliśmy mocne rozproszenie środowiska i podziały branżowe, przede wszystkim na płaszczyźnie: placówki publiczne versus prywatne. Bolączką polskiego systemu opieki długoterminowej jest również niski poziom dostępności do wiedzy merytorycznej oraz programów edukacyjnych, stosunkowo słaba komunikacja z placówkami w obszarze związanym z wykorzystaniem nowoczesnych technologii (internet, media społecznościowe, inne platformy komunikacyjne itd.). Ostatnio oczywiście mierzyliśmy się z trudnościami ograniczonego kontaktu bezpośredniego i pewnym spowolnieniem działalności wynikającym z sytuacji postpandemicznej. Powoli jednak sytuacja zdaje się pod tym względem poprawiać. Jakie są plany KIDO na ten najbliższy, ale też na nieco dalszy okres? Planujemy dalszy rozwój struktur Izby poprzez przyrost liczby nowych członków, wzmacnianie pozycji delegatur regionalnych, budowanie wizerunku jako patrona i rzecznika placówek świadczących całodobową opiekę długoterminową, wzbogacanie struktur o kolejne zespoły i grupy eksperckie oraz stworzenie Komitetu Naukowego zrzeszającego wiodące osoby z grona naukowców oraz praktyków związanych z holistycznie rozumianą gerontologią. Mamy nadzieję w dalszym ciągu kreować standardy oraz wdrażać dobre praktyki w obszarze opieki długoterminowej. W tym kontekście bardzo istotne jest dla nas edukowanie kadr kierowniczych i opiekuńczych w placówkach poprzez konferencje regionalne i ogólnopolskie Senior-Care. Pozostajemy też w dalszym ciągu czujni na bieżące potrzeby środowiska i otwarci na nowe kontakty, w tym kontakty międzynarodowe, które ostatnio również udało się nawiązać.

JAKUB CYLC

Socjolog, pracownik socjalny drugiego stopnia, dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Bystrej. Delegat Krajowej Izby Domów Opieki

Artykuł został zamieszczony w magazynie „Dom Pomocy Społecznej. Magazyn Dyrektora” nr 4(36) lipiec-sierpień 2022r.
https://oficynamm.pl/sklep/dom-pomocy-spolecznej-magazyn-dyrektora-prenumerata-i-e-wydanie/